Εγκράτεια – Ψευδείς ειδήσεις
4 Ιουλίου 2020Να απελευθερωθεί η ιδιωτική εκπαιδευτική πρωτοβουλία
10 Ιουλίου 2020συνορο-φύλακας ΟΧΙ συνορΙο-φύλακας, εποχ-ικός ΟΧΙ εποχ-Ιακός, πληθυσμ-ικός ΟΧΙ πληθυσμ-Ιακός, ερασμ-ική (προφορά) ΟΧΙ ερασμ-Ιακή!
Οι λέξεις αυτές, παρά την περισσότερο ή λιγότερο ευρεία χρήση τους, παραβαίνουν τους κανόνες τής παραγωγής και τής σύνθεσης τής Ελληνικής. Οι «προσεκτικοί ομιλητές» είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούν τους τύπους που σχηματίζονται κατά τους κανόνες τής γλώσσας μας.
συνορο-φύλακας ή συνορ-ιοφύλακας;
Ο σωστός τύπος είναι συνοροφύλακας < σύνορα + φύλακας (πβ. δασο-φύλακας, φαρο-φύλακας, τερματο-φύλακας).
Ο λανθασμένος τύπος συνοριοφύλακας οφείλεται σε παρασύνδεση προς τις λ. όριο, οριακός, συνοριακός, μεθόριος μεθοριακός
πληθυσμ-ικός ή πληθυσμ-ιακός; ερασμ-ικός ή ερασμ-ιακός;
Ο σωστός τύπος είναι πληθυσμικός < πληθυ-σμός + -ικός (πβ. κόσμος – κοσμ-ικός, θεσμός – θεσμ-ικός, σεισμός – σεισμ-ικός).
Αν το όνομα έχει ι (ιώτα) πριν από την παραγωγική κατάληξη, τότε «κατά προφύλαξιν» (για να αποφευχθούν δύο συνεχόμενα ι, π.χ. ήλιος – *ηλι-ικός) σχηματίζονται με το επίθημα -ακός αντί τού -ικός (π.χ. ήλιος – ηλι-ακός, συνέδριο – συνεδρι-ακός, προσωδία – προσωδι-ακός).
Άρα «πληθυσμική αύξηση» – «πληθυσμικά στοιχεία των δήμων».
Ομοίως το σωστό είναι ερασμικός < Έρασμος + – ικός (ερασμική προφορά)
εποχ-ικός ή εποχ-ιακός;
Ο σωστός τύπος είναι εποχικός < εποχή + -ικός όπως και άλλα σύνθετα σε -οχή και -οχος (πβ. κ. μετοχή – μετοχ-ικός, κατοχή – κατοχ-ικός, εξοχή – εξοχ-ικός).
Άρα «εποχικές προσλήψεις» – «εποχική εργασία» – «εποχικό επίδομα»