Από τα γράμματα στη γραμματική και το κείμενο
29 Ιουνίου 2020Έφυγε από τη ζωή ο συγγραφέας Πάρις Τακόπουλος
29 Ιουνίου 2020«Να μεγεΝθύνουμε….» Χωρίς -ν-! Σωστό: μεγεθύνουμε
• μέγεθ-ος > μεγεθ-ύνω > μεγέθ-υνση Χωρίς -ν-!
ΟΧΙ: μεγενθύνω μεγένθυνση !
«Η οικογένεια τής εκλιπόντος»! Ως γυναίκα η μακαρίτισσα χρήζει μετοχής θηλυκού γένους: εκλιπούσης
• (εκλείπει, εξέλιπε) μετοχή : ο εκλιπών, η εκλιπούσα, το εκλιπόν
“Η οικογένεια τής εκλιπούσης”
«Να περαστούν οι εξετάσεις»! Το αίτημα προσκρούει πρωτίστως στη γλώσσα. (Επ’ευκαιρία, για το ρήμα «περνώ» στο Λεξικό μου καταχωρίζω 43 σημασίες!)
• «Να περαστούν οι εξετάσεις». Δεν λέγεται! (όσο κι αν ζητείται…).
Τα περίεργα τής γλώσσας : Ενώ λέμε «περνώ τις εξετάσεις / ένα μάθημα», δηλ. έχουμε ρήμα με αντικείμενο, εντούτοις δεν χρησιμοποιείται παθητική σύνταξη∙ δύσκολα θα πούμε «οι εξετάσεις περνιούνται /περάστηκαν», «το μάθημα περάστηκε/ έχει περαστεί».
Στην προκειμένη περίπτωση υπερισχύει η εννοούμενη σημασία «επιτυγχάνω στις εξετάσεις /στην εξέταση τού μαθήματος» που δεν επιτρέπει σχηματισμό παθητικής εκφοράς («οι εξετάσεις επιτυγχάνονται» !).
«συνοθύλευμα»! Σωστό με -ν-: συνονθύλευμα
συνονθύλευμα «σύνολο ετερόκλιτων στοιχείων» ΕΤΥΜ. λόγ. [1851], < συν- + -ονθύλευ(μα) < ελνστ. ὀνθυλεύω «μαγειρεύω με κοπανιστό κρέας – παραγεμίζω, παραταΐζω» (μεσν. σημ. «νοθεύω το κρασί, ανακατεύοντάς το με άλλο κατώτερης ποιότητας ή χαλασμένο») < *ὀνθύλ(η) / *ὄνθυλ(ος) (με παραγ. τέρμα -υλη / -υλος, πβ. κόνδ-υλος)