Ποιους «ἀσύλους» προστατεύει σήμερα το πανεπιστημιακό άσυλο;
19 Αυγούστου 2019Το λεξικό στη διδασκαλία τής γλώσσας
19 Αυγούστου 2019Μού ζήτησαν φιλόγλωσσοι ακολουθούντες το προσωποδίκτυό μου (ΦΒ) να τους μιλήσω για κάθε ένα από τα εννέα (9) λεξικά μου που δεν γνωρίζει ο πολύς κόσμος, ακόμα και πολλοί ειδικοί (φιλόλογοι, δάσκαλοι κ.ά.).
Ανταποκρίνομαι ευχαρίστως, διότι όσοι αγαπούν ή δουλεύουν με τη γλώσσα μας (εκπαιδευτικοί, δημοσιογράφοι, μεταφραστές, διερμηνείς, στελέχη τού δημόσιου και ιδιωτικού τομέα κ.ά.) χρειάζεται να γνωρίζουν τι έγκυρα βοηθήματα υπάρχουν για τη δουλειά τους.
Σήμερα αναφέρομαι στο δεύτερο πολύχρηστο και εύχρηστο λεξικό μου, «Το Λεξικό για το Σχολείο και το Γραφείο»
Το λεξικό για το Σχολείο και το Γραφείο
– Εκδόσεις : 20041, 20082, 20123 [= 1380 σελ.]
– «Ερμηνευτικό λεξικό»
– 3η (2012) έγχρωμη έκδοση (λήμματα, Σχόλια, Ένθετο)
– περ. 70.000 λήμματα (λέξεις + φράσεις + κύρια ονόματα [4.000] + σχολικοί επιστημονικοί όροι + ακρωνύμια)
– περ. 140.000 σημασίες (περ. 70.000 x 2 =140.000)
– Ειδικό πολύ εύχρηστο λεξικό για σχολική χρήση και για το γραφείο (με επεξηγηματικά ερμηνεύματα εκπαιδευτικών διαφόρων ειδικοτήτων και εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες για σημαντικά πρόσωπα και γεγονότα)
– Σύνθετες πληροφορίες :
1) σημασίες (ορισμός – χρήσεις – παραδείγματα)
2) ορθογραφία
3) γραμματικές + συντακτικές πληροφορίες
4) συνώνυμα / αντώνυμα
5)Σχόλια [3.500] (για σημασία, ορθογραφία, γραμματική, σύνταξη, ετυμολογία, λανθασμένες / ορθές χρήσεις, ιστορικές πληροφορίες κ.ά.)
– Συνοπτική Γραμματική (κωδικοποίηση των γραμματικών φαινομένων και αντιμετώπιση των γραμματικών και συντακτικών δυσκολιών)
– Κλιτικοί πίνακες (τρόπος κλίσης όλων των κλιτών λέξεων [ουσιαστικών, επιθέτων, ρημάτων])
– Ένθετο
Εκτενές Ορθογραφικό Παράρτημα με κανόνες Ορθογραφίας και Στίξεως
Εικονογράφηση (επεξηγηματική για δύσκολες σημασίες)
Πρόλογος Γ΄ έκδοσης
Η ανταπόκριση που είχε και η Β΄ έκδοση (2008) τού Λεξικού για το Σχολείο και το Γραφείο στο αναγνωστικό κοινό ενίσχυσε την αίσθηση τού χρέους μας να βελτιώσουμε ακόμη περισσότερο το παρόν Λεξικό, το οποίο έχει αποδειχθεί πολύτιμο εργαλείο για μαθητές, σπουδαστές, γονείς, εκπαιδευτικούς και όλους όσοι χρειάζονται μια γλωσσική στήριξη στον γραπτό και τον προφορικό τους λόγο. Έτσι προχωρήσαμε σε σημαντικές προσθήκες και βελτιώσεις σε όλα τα επίπεδα.
Μετατρέψαμε τη μαυρόασπρη έκδοση τού Λεξικού σε έγχρωμη, τόσο στα λήμματα όσο και στις βασικές συντομογραφίες και, βεβαίως, στα Σχόλια που αποτελούν γενναία συμβολή στις χρηστικές ανάγκες τής σχολικής πράξης αλλά και κάθε απαιτητικού χρήστη. Με τον τρόπο αυτόν –και με άλλες παρεμβάσεις– άλλαξε όλη η όψη τού Λεξικού, περνώντας σε μια πιο φιλική και ελκυστική αισθητική μορφή για τον χρήστη.
Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα τής παρούσης Γ΄ έκδοσης είναι το εκτενές ένθετο τμήμα τού Λεξικού (έγχρωμες σελίδες στο μέσον τού Λεξικού). Σ’ αυτό περιλαμβάνονται όχι μόνο η πολύτιμη ως βοήθημα για τη λύση ποικίλων αποριών Συνοπτική Γραμματική και οι εξίσου επιβοηθητικοί για μαθητές (και όχι μόνον) Κλιτικοί Πίνακες τής προηγούμενης έκδοσης, αλλά και ένα νέο Ορθογραφικό Παράρτημα που θα αποτελέσει πηγή πληροφοριών για την αντιμετώπιση τού δύσκολου προβλήματος τής ορθογραφίας των λέξεων τής Ελληνικής με συστηματοποιημένα τα θέματα και εύχρηστο τρόπο ανεύρεσης. Εδώ μάλιστα έχει προστεθεί και ένα χρήσιμο κεφάλαιο με τους κανόνες τής ορθής στίξεως που γεννά απορίες σε πολλούς χρήστες.
Θα ήταν παράλειψη, ωστόσο, να μη τονισθούν βασικές παρεμβάσεις που έγιναν και στο περιεχόμενο τού Λεξικού. Μολονότι το παρόν Λεξικό είναι σχεδιασμένο για να εξυπηρετεί τις ανάγκες των μαθητών και των ομιλητών τής Ελληνικής που εργάζονται στο γραφείο τους (βλ. και Εισαγωγή), κρίναμε σκόπιμο να το εμπλουτίσουμε με 600 επιπλέον λήμματα που ανταποκρίνονται στις σημερινές εκφραστικές ανάγκες. Αυτά ήλθαν να προστεθούν στις 58.000 χρήσεις και παραδείγματα χρήσεως, στις 3.500 σχόλια (για τη σωστή χρήση, την ετυμολογία, την ορθογραφία και διαφορές στη σημασία των λέξεων που προκαλούν δυσκολίες στη χρήση τους) και στις 15.000 συνώνυμα και αντώνυμα που πλαισιώνουν το Λεξικό, καθιστώντας το πολύτιμο εργαλείο στα χέρια τού μαθητή, τού γονέα και τού εκπαιδευτικού κάθε βαθμίδας τής Εκπαίδευσης.
Να αναφέρουμε ακόμη ότι, επειδή ακριβώς το Λεξικό αυτό εξυπηρετεί και ειδικές γλωσσικές ανάγκες μαθητών και γονέων, περιλαμβάνει 8.500 όρους από τις θετικές/φυσικές και τις ανθρωπιστικές επιστήμες (με ερμηνεύματα των εννοιών και παραδείγματα), 4.000 κύρια ονόματα (ανθρωπωνύμια, τοπωνύμια, κυριωνύμια από την ιστορία, τη μυθολογία, τον πολιτισμό κ.λπ.) καθώς και 400 συχνής χρήσεως ακρωνύμια.
Πιστεύουμε ότι, μέσα στη συνεχή προσπάθεια που καταβάλλουμε για την ανανέωση των Λεξικών τού Κέντρου Λεξικολογίας με αίσθηση ευθύνης και επιστημονική εγρήγορση, με την παρούσα έκδοση δίνουμε στο αναγνωστικό κοινό που έχει μια ιδιαίτερη ευαισθησία και αγάπη για τη γλώσσα μας ένα ελκυστικό ανανεωμένο Λεξικό που δεν θα το συμβουλεύεται απλώς αλλά θα το διαβάζει.
Στους τακτικούς συνεργάτες μου που με βοήθησαν και στην Γ΄ έκδοση τού παρόντος Λεξικού εκφράζω και από τη θέση αυτή τις ευχαριστίες μου. Ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζονται στην εκδότρια κ. Νάντια Τσιβεριώτη-Δήμου, η οποία επωμίσθηκε αποτελεσματικά μεγάλο βάρος τής νέας αυτής έκδοσης.