Γλώσσα: τάξις ή χάος;
5 Ιουνίου 2018Στὴ γλῶσσα δὲν ὑπάρχουν ἀδιέξοδα
6 Ιουνίου 2018Ὑπάρχει ὅμως καὶ μία ἄλλη πλευρὰ τῆς ἠθικῆς τῆς γλώσσας: ἡ ἐντιμότητα τῆς ἐπικοινωνίας.
Ἡ γλῶσσα δηλαδὴ εἶναι ἐξ ὁρισμοῦ «συνάντηση ἀνθρώπου μὲ ἄνθρωπο».
Γιὰ νὰ ἐπικοινωνήσεις, κοινωνεῖς μηνύματα, ποὺ πρόθεσή σου εἶναι νὰ ἀπο-καλύψουν κάποιες σκέψεις σου ἤ νὰ κατανοήσεις τὶς σκέψεις (διαπιστώσεις, ἐρωτήματα, ἀπαντήσεις, αἰτήματα κ.λπ.) τῶν ἄλλων. Αὐτὸ γεννᾶ καὶ ὁρισμένες ἐπικοινωνιακὲς ὑποχρεώσεις: εἰλικρίνειας, σαφήνειας, εὐπρέπειας, καλοπροαίρετης ἑρμηνείας.
Ἄν, ἀντιθέτως, ἀντὶ νὰ ἀπο-καλύπτεις συγ-καλύπτεις τὶς σκέψεις καὶ τὶς προθέσεις σου, τότε παραβιάζεται ἡ ἠθικὴ τῆς ἐπικοινωνίας καὶ τραυματίζεται τὸ ἦθος τῆς γλώσσας, ἀλλὰ καὶ ἡ ἀξιοπρέπεια καὶ ἡ ἀξιοπιστία τοῦ ὁμιλητῆ. Τότε ἡ ἐπικοινωνία εἶναι ὁριστικὰ ματαιωμένη καὶ ἡ συνάντηση ἀναπότρεπτα προδομένη.
(Από τους «Διαλογισμοὺς γιὰ τὴ γλῶσσα καὶ τὴ γλώσσα μας», σ. 83-84)