Το λεξικό ως διανοητική απόλαυση
16 Αυγούστου 2024Αποχαιρετισμός στην φίλη καθηγήτρια Δήμητρα Θεοφανοπούλου
18 Αυγούστου 2024112η ΕΚΠΟΜΠΗ (νέα)
Η γλωσσική εκπομπή «Σὲ προσκυνῶ, γλώσσα» προβάλλεται από τον Τηλεοπτικό Σταθμό τής Βουλής Κάθε Σάββατο 19.00-20.00 με επανάληψη την Κυριακή 15.00-16.00.
ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ
πατριώτης! αλλαγή σημασίας ως ΕΛΛΗΝΟΓΕΝΗΣ από τα Γαλλικά!
«φιλόπατρις», νεότερη σημασία < ελληνογεν. γαλλ. patriote.
πατριώτης αρχικώς = οι ομοεθνείς βάρβαροι, οι οποίοι συνδέονταν με κοινή καταγωγή και πατρίδα, όχι πόλη, όπως συνέβαινε με τους Έλληνες, οι οποίοι αποκαλούνταν πολῖται και συμπολῖται ως μέλη ελεύθερης πόλης-κράτους.
Γραμματικός Πτολεμαίος Περὶ διαφορᾶς λέξεων (2ος αι. π.Χ.): πολίτης πατριώτου διαφέρει· πολίτης μὲν γὰρ λέγεταί τινος ὁ ἐκ τῆς αὐτῆς πόλεως ἐλεύθερος ἐλευθέρου, πατριώτης δὲ ὁ τῆς αὐτῆς χώρας δοῦλος δούλῳ.
υγεία – υγιής: Γιατί το υγεία γράφεται με ει και το υγιής με ι;
< ελνστ. ὑγεία [προφύλαξη] < αρχ. ὑγίεια / ὑγιεία [ügiia < ügieia] < ὑγιής [ήδη τον 6ο αι. π.Χ. στον Ηράκλειτο, απόσπ. 111.1-2: νοῦσος ὑγιείην ἐποίησεν ἡδὺ καὶ ἀγαθόν, λιμὸς κόρον, κάματος ἀνάπαυσιν] (προφύλαξη: πβ. αρχ. ταμι-εῖον > ταμεῖον)
ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ
μοτοσικλέτα ή μοτοσυκλέτα;
< γαλλ. motocyclette νόθο σύνθετο < moto + κύκλος.
ΠΡΟΣΟΧΗ με -υ- (και όχι -ι-), αφού < κύκλος