Και όμως είναι ελληνικές!
13 Δεκεμβρίου 2023Νέος Κύκλος εκπομπών «Σὲ προσκυνῶ, γλώσσα» από το Κανάλι τής Βουλής
22 Ιανουαρίου 2024bishop και buffalo, priest και bomb, monk και chart
Και όμως είναι ελληνικές !
Στην εκκλησιαστική γλώσσα μια σειρά αγγλικών λέξεων προ-έρχονται από την Ελληνική, χωρίς αυτό να είναι αμέσως αισθητό στον μη ειδικό. Τέτοιες είναι οι αγγλικές λέξεις priest, clergy (και clerc), bishop, monk κ.ά.
Συγκεκριμένα το ελλην. πρεσβύτερος (αρχική σημ. «γεροντότερος») έδωσε το όψιμο λατ. presbyter.
Από αυτό, με ορισμένες μεταβολές, προήλθε το παλαιό αγγλ. preost και κατόπιν το μέσο αγγλ. preist, που έδωσε το νεότ. αγγλ. priest.
Το ελλην. κληρικός (από τη λ. κλῆρος) «αυτός που τού πέφτει ο κλήρος, που τού ανατίθεται έργο» έδωσε το όψιμο λατ. clericus, από όπου τα παλ. αγγλ. cleric και clerc. Από αυτά προήλθε το αγγλ. clerk «λόγιος ⟶ υπάλληλος εξουσιοδοτημένος με συγκεκριμένο έργο ⟶ απλός υπάλληλος». Το παλ. αγγλ. clerc έδωσε και τον εκκλησιαστικό όρο clergy «κληρικός, ιερωμένος».
Το ελλην. επίσκοπος είναι η λέξη από την οποία προήλθε το αγγλ. bishop «επίσκοπος», μέσω τού όψιμου λατ. episcopus, από όπου τα παλ. αγγλ. bisceop και μέσο αγγλ. bishop, που προηγήθηκαν τού νεότερου αγγλικού bishop.
Ως προς το αγγλ. monk «μοναχός», αυτό προήλθε από το μεταγενέστερο ελλην. μοναχός μέσω τού όψιμου λατ. monachus, από όπου το παλ. αγγλ. munuc και μετέπειτα το νεοτ. αγγλ. monk.
Το αγγλ. chart «χάρτης» αλλά και το card «κάρτα» προήλθαν από το ελλην. χάρτης.
Το bomb «βόμβα» από το αρχ. ελλην. βόμβος.
Το «πολύ αμερικάνικο» buffalo από το ελλην. βούβαλος.
Το ελλην. δίπλωμα (από διπλῶ, -ώνω < διπλοῦς) με τη σημασία «επίσημο έγγραφο» έδωσε το diploma και από αυτό το diplomat «διπλωμάτης» κ.ο.κ.
Όπως έγινε, ελπίζω, φανερό, ένα πλήθος ξένων λέξεων, εν προκειμένω αγγλικών, έλκουν την καταγωγή τους από την ελληνική γλώσσα, απευθείας ή, πιο συχνά, μέσω τής λατινικής γλώσσας. Όσα γράφονται εδώ δεν δίδονται για να αποτελέσουν αφορμή κομπα-σμού, αλλά ως νύξεις για γλωσσική αυτογνωσία και περίσκεψη, για το πόσα έχει κανείς να κερδίσει από την ετυμολογική περιδιάβαση στους δρόμους τής γλώσσας μας.
Πηγή: Γεώργιος Μπαμπινιώτης facebook
