Ομιλία για την ελληνική γλώσσα στον δημοσιογραφικό λόγο στο Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών Κύπρου

Η βαρύνουσα σημασία της γλώσσας στην ποιότητα του δημοσιογραφικού λόγου, οι σύγχρονες προκλήσεις και προοπτικές ως προς τη συγκρότηση και λειτουργία του, καθώς και η σημασία της εκπαίδευσης στην παραγωγή και πρόσληψή του  αναδείχθηκαν σήμερα στην εκδήλωση που διοργάνωσε το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών (ΓΤΠ) στο Αμφιθέατρο Θεόφιλος Γεωργιάδης με κεντρικό ομιλητή τον διακεκριμένο Καθηγητή Γλωσσολογίας κ. Γεώργιο Μπαμπινιώτη.

Καλωσορίζοντας τους προσκεκλημένους, η Διευθύντρια του ΓΤΠ κα Αλίκη Στυλιανού εξέφρασε ευγνωμοσύνη προς τον Καθηγητή Μπαμπινιώτη για την παρουσία του, ενώ ευχαρίστησε και τους επαγγελματίες της επικοινωνίας, της δημοσιογραφίας και της εκπαίδευσης που συμμετείχαν στην εκδήλωση.

Η κα Στυλιανού αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη δύναμη που έχει η γλώσσα και στην ευθύνη που αυτή συνεπάγεται, ειδικά όσον αφορά στον δημοσιογραφικό λόγο. Επεσήμανε δε τις προκλήσεις από την εκτεταμένη χρήση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, και τόνισε ότι το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση για την ορθή χρήση και διαχείριση της ελληνικής γλώσσας.

«Μακριά από αφορισμούς και κινδυνολογίες και αποδεχόμενοι ότι η γνώση της γλώσσας είναι μια διαρκής προσπάθεια που δεν τελειώνει ποτέ, δηλώνουμε ότι έχουμε αντίληψη ότι κάνουμε λάθη και ότι είμαστε πάντα έτοιμοι να μάθουμε. Να ακούσουμε διαφορετικές απόψεις. Να αφουγκραστούμε τις ανάγκες της εποχής. Να διευκολύνουμε τους εκπροσώπους των Μέσων Ενημέρωσης στο λειτούργημά τους. Με πρωταρχικό σκοπό να διασφαλίζουμε μια σταθερή και αξιόπιστη ροή επικοινωνίας ανάμεσα στο κράτος και τους πολίτες», κατέληξε η κα Στυλιανού.

Στη διάλεξή του ο κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης, αφού ευχαρίστησε τη Διευθύντρια του ΓΤΠ για την πρόσκληση, επεσήμανε, μεταξύ άλλων, τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζουν τα Μέσα Ενημέρωσης στην κατάκτηση της γλώσσας, υποδεικνύοντας ότι ο δημοσιογραφικός λόγος ως δημόσιος λόγος καθίσταται κατεξοχήν επιδραστικός, αφού διαμορφώνει τον λόγο, λειτουργώντας ως γλωσσικό πρότυπο. Αυτό, πρόσθεσε, γεννά υποχρεώσεις για τους δημοσιογράφους ως παραγωγούς κειμένων, γραπτών ή προφορικών.

Ακολούθως, ο Καθηγητής Μπαμπινιώτης ανέλυσε τις συνισταμένες ενός καλού κειμένου, οι οποίες εξασφαλίζουν την κειμενικότητα, την κανονικότητα στην παραγωγή, καθώς και την πρόσληψή του από τον αναγνώστη/ακροατή, χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα παραδείγματα από τη δημοσιογραφία.

Όσον αφορά στην αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων, ο κ. Μπαμπινιώτης τόνισε ότι η γλώσσα δεν «δαμάζεται» εύκολα και γι’ αυτό απαιτείται διαρκής επιμόρφωση και ευαισθησία έναντι της γλώσσας.

Ακολούθησε συζήτηση με θέμα «Δημοσιογραφικός Λόγος: Ακαδημαϊκές και Πρακτικές Προσεγγίσεις».

Τη συζήτηση συντόνισε ο Διευθυντής του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων (ΚΥΠΕ) κ. Ντίνος Φοινικαρίδης, ο οποίος υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, την άρρηκτη σχέση μεταξύ γλώσσας και δημοσιογραφίας, αντλώντας παραδείγματα από την ιστορία και τη σύγχρονη πραγματικότητα.

Στο πλαίσιο της συζήτησης ο Καθηγητής Μπαμπινιώτης υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, τη σημασία διάσωσης της αξιακής αντίληψης της γλώσσας, σε αντίθεση με τη θεώρησή της ως απλώς ενός εργαλείου, και υπέδειξε ότι αυτό μπορεί να γίνει μέσα από την εκπαίδευση.

Από πλευράς του, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Frederick κ. Γεώργιος Δημοσθένους αναφέρθηκε στη συμβολή της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στη διαμόρφωση των νέων δημοσιογράφων, υποδεικνύοντας, μεταξύ άλλων, την ανάγκη όπως οι δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης αξιοποιούνται με τη δέουσα προσοχή και κριτική διάθεση.

Στην τοποθέτησή του με θέμα τη χρήση της γλώσσας στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και τη διαχείριση της δημόσιας επικοινωνίας ο Αναπληρωτής Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Γιάννης Αντωνίου επεσήμανε τις αλλαγές που έχουν επέλθει στην επικοινωνία μεταξύ κράτους και πολιτών από την έλευση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης και τη «νέα δημοσιογραφία», καθώς και τις προκλήσεις που αναφύονται ειδικά όσον αφορά σε θέματα δεοντολογίας.

Πτυχές της ηθικής διάστασης του δημοσιογραφικού λόγου ανέλυσε η Πρόεδρος Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας κα Έλλη Κοτζαμάνη, η οποία αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στις βασικές αρχές της δημοσιογραφίας και τη σημασία υπεράσπισής τους στο πεδίο των Μέσων Ενημέρωσης, όπως έχει διαμορφωθεί στην εποχή μας.

Ο Πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών κ. Γιώργος Φράγκος, αφού προέβη στη διαπίστωση ότι η φιλαναγνωσία και η αναγνωστική κουλτούρα ακολουθούν τα τελευταία χρόνια μια φθίνουσα πορεία, επεσήμανε ότι αυτό αντανακλάται και στην ποιότητα του λόγου που εκφέρεται δημοσίως, πολιτικού και δημοσιογραφικού. Υπέδειξε δε ότι η προσφυγή στη λογοτεχνία είναι η «σωσίβια λέμβος» της δημοσιογραφικής γλώσσας.

Στην τοποθέτησή της η Πρώτη Λειτουργός Εκπαίδευσης κα Ειρήνη Ροδοσθένους ανέδειξε τη σημασία της σχολικής εκπαίδευσης στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και παρουσίασε τη στρατηγική για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης στο εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου με έμφαση στην καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας.

Την εκδήλωση παρακολούθησαν επαγγελματίες από τον χώρο της δημοσιογραφίας και της εκπαίδευσης, μαθητές και φοιτητές δημοσιογραφίας.