Από το νέο βιβλίο “Επί τα ίχνη τής γλώσσας”
16 Σεπτεμβρίου 2024«Σὲ προσκυνῶ, γλώσσα» 117η εκπομπή (νέα)
22 Σεπτεμβρίου 2024ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ: το πρώτο εκτενές λεξικό μου που έγινε ευρύτερα γνωστό
Σπάνια ένα λεξικό στην Ελλάδα είχε και διατηρεί την αποδοχή, τη γλωσσική επίδραση, την αναγνώριση και το κύρος που απέκτησε το «Λεξικό τής Νέας Ελληνικής Γλώσσας» το οποίο εκδόθηκε το 1998 από το Κέντρο Λεξικολογίας και τον τότε εκδότη αείμνηστο Γιώργο Τσιβεριώτη. Ως συντάκτης και επιστημονικός εκδότης τού έργου αυτού με την συνεργασία επιλεγμένων γλωσσολόγων μαθητών μου αξιώθηκα να αποτυπώσω τον γλωσσικό θησαυρό τής σύγχρονης γλώσσας μας, να δώσω δηλαδή στους Έλληνες, αυτό που ο μεγάλος Αδαμάντιος Κοραής έχει ονομάσει «τὸ πρῶτον βιβλίον ἑκάστου ἔθνους».
Το γεγονός ότι για πρώτη φορά με επιστημονική μέθοδο, αυστηρούς κανόνες και επιστημονικά κριτήρια, με τον γράφοντα επικεφαλής, με επιμονή, υπομονή και σκληρή πραγματικά εργασία κατορθώθηκε στην πατρίδα μας να συνταχθεί ένα Λεξικό, το οποίο πέρα τού πληροφοριακού πλούτου, έχει τρία σημαντικά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: α) αποτελεί μια ελληνική πρόταση για την σύνταξη λεξικών τής μητρικής γλώσσας με συγκεκριμένες προδιαγραφές∙ β) διεκδικεί μεγάλη εγκυρότητα στον ορισμό τής σημασίας των λέξεων, γεγονός που έκανε να χρησιμοποιείται το λεξικό αυτό ως κύριο έργο ευρύτερης αναφοράς με χιλιάδες παραπομπές και στον επιστημονικό λόγο∙ γ) έχει συγκεντρώσει και επεξεργασθεί τον πλούτο των σημασιών που δηλώνουν σε κάθε λήμμα οι λέξεις και παγιωμένες φράσεις τής Ελληνικής.
Επιπλέον, αποτολμήθηκε να ετυμολογηθούν όλες οι λέξεις τού αποθησαυρισμένου λεξιλογίου, αρχαίας, μεσαιωνικής, νεότερης και ξενικής ακόμη προελεύσεως∙ να δοθούν (για πρώτη φορά) ποικίλα Σχόλια για την ορθογραφία, τη σημασία, τη γραμματική και τη σύνταξη καθώς και για συνήθη λάθη στη χρήση των λέξεων∙ να εμπλουτισθούν τα λήμματα με πλήθος παραδειγμάτων χρήσεως που καθιστούν ευκολότερα κατανοητή τη σημασία τους∙ να είναι το λεξικό φιλικό στον αναγνώστη, να είναι «ένα λεξικό που διαβάζεται».
Τέλος, η φύση τής γλώσσας με τις αλλαγές που επέρχονται στην χρήση της επιβάλλει την συνεχή παρακολούθηση τής υφής τού λεξιλογίου (νέες λέξεις ή νέες σημασίες και χρήσεις των υφισταμένων λέξεων, νέες φράσεις, νέοι τύποι κ.λπ.) πράγμα που έγινε και γίνεται σε όλες τις εκδόσεις τού Λεξικού ακόμη και σε ανατυπώσεις του.
Με την έκδοση τού Λεξικού αυτού θεωρούμε ότι τιμήσαμε τη γλώσσα μας και οι αναγνώστες τίμησαν και τιμούν την προσπάθειά μας.