“Επί τα ίχνη τής γλώσσας”, νέο βιβλίο

Ένα νέο βιβλίο μου για τα 40 χρόνια δουλειάς μου «επί τα ίχνη τής γλώσσας»

Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ «Επί τα ίχνη τής γλώσσας» (Αθήνα 2024, 698 σελ., Κέντρο Λεξικολογίας)
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ο συγγραφέας κάθε βιβλίου, ιδίως τού επιστημονικού βιβλίου, αισθάνεται, κατά κανόνα, την ανάγκη να εξηγήσει τι τον ώθησε να γράψει το βιβλίο του, σε ποιους απευθύνεται, τι σκοπό εξυπηρετεί, ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και, κυρίως, τι προσφέρει με αυτό. Άρα, κάθε ΠΡΟΛΟΓΟΣ είναι εξ ορισμού μια «μαρτυρία», μια έγκυρη μαρτυρία τού ίδιου τού δημιουργού ως προς την ουσία και τον σκοπό τού βιβλίου που δίνει στη δημοσιότητα. Αυτό και μόνο καθιστά τον Πρόλογο κάθε προσεγμένου συγγραφικά βιβλίου ένα σημαντικό κείμενο, που αξίζει να διαβαστεί.
Παράλληλα, για εκτενέστερα ιδίως έργα, τον Πρόλογο ακολουθεί και μια ΕΙΣΑΓΩΓΗ τού εκδιδόμενου έργου. Σε αυτήν ο συγγραφέας έχει την ευκαιρία –και την υποχρέωση– να εκθέσει περισσότερα και ειδικότερα θέματα που αφορούν στην υφή και την φυσιογνωμία τού έργου του. Να μιλήσει για την μέθοδο λ.χ. που χρησιμοποιήθηκε στην έρευνα που έδωσε το έργο, για την ίδια τη δομή τού έργου, την ενδεχόμενη ιδιαιτερότητά του, τα προβλήματα που αντιμετωπίστηκαν, γενικότερα για τα επιστημονικά χαρακτηριστικά τού έργου, τους λόγους που υπαγόρευσαν τη σύνταξή του και, τελικά, την εκτιμώμενη από τον συγγραφέα προσφορά τού έργου.
Όπως είναι φανερό, για σοβαρά έργα, ΠΡΟΛΟΓΟΣ και ΕΙΣΑΓΩΓΗ είναι εκ των ων ουκ άνευ∙ είναι εξ ανάγκης τα δύο κείμενα που πρέπει να διαβάσει πρώτα-πρώτα ο προσεκτικός αναγνώστης κάθε απαιτητικού ιδίως έργου. Άρα η σπουδαιότητα αυτών των κειμένων είναι δεδομένη και εξηγεί γιατί η σύνταξή τους απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και συγγραφική φροντίδα από τον συντάκτη κάθε σοβαρού, ιδίως επιστημονικού, έργου.
Αν ισχύουν αυτές οι εκτιμήσεις και αυτά τα χαρακτηριστικά, τότε κάθε Πρόλογος και κάθε Εισαγωγή έχει αυτοτελή και βαρύνουσα σημασία. Και είναι ακριβώς αυτό το γεγονός που δικαιολογεί ή και επιβάλλει μια αυτοτελή συγκέντρωση και έκδοση αυτών των κειμένων, τόσο για μια σωστή αποτίμηση τού συνολικού έργου ενός συγγραφέα όσο και για την ουσιαστική και πλήρη ενημέρωση κάθε ενδιαφερόμενου αναγνώστη. Τέλος, μια τέτοια έκδοση προσφέρει πρακτικά την δυνατότητα, λόγω τού συγκεντρωτικού της χαρακτήρα, να γίνει προσιτή πλέον σε κάθε αναγνώστη η συνολική επιστημονική δραστηριότητα ενός συγγραφέα στον κλάδο που υπηρετεί.
Για την παρούσα έκδοση επελέγησαν κείμενα Προλόγων και Εισαγωγών από 25 ΒΙΒΛΙΑ μου (στα οποία προστίθεται και μια πολύ σημαντική επισκόπηση τής ιστορίας τής νεοελληνικής Λεξικογραφίας). Το ενδιαφέρον είναι –μού ζητήθηκε από την εκδότρια και ευχαρίστως ανταποκρίθηκα– ότι για κάθε βιβλίο συνέταξα και ένα σύντομο περιεκτικό Σημείωμα στο οποίο εξηγώ τι με οδήγησε να γράψω το συγκεκριμένο βιβλίο και τι αποσκοπώ να προσφέρω με αυτό. Εγγενώς αυτά τα Σημειώματα έχουν έντονα βιωματικό χαρακτήρα, που τούς εξασφαλίζει εξ αντικειμένου μια ενδιαφέρουσα πρωτοτυπία. Γιατί γράφει ο συγγραφέας ένα έργο και τι θέλει να προσφέρει με αυτό είναι, τελικά, το άλφα και το ωμέγα τής συγγραφής κάθε βιβλίου, ενώ με άλλα κριτήρια –από έξωθεν κριτές– γίνεται παράλληλα η αποτίμηση τής συμβολής τού έργου στην επιστήμη που ειδικεύεται ο συγγραφέας.